In ‘object met een verhaal’ staat deze keer de door Pierre Cuypers ontworpen archiefkast centraal.

De kast heeft de vorm van een gebouw. Hij wordt afgedekt met een dak met daaromheen een rand van kantelen. Daaronder bevindt zich een soort dwerggalerij met ronde bogen. De eigenlijke kast, afsluitbaar met 12 beschilderde deuren in twee rijen boven elkaar, bevindt zich weer daaronder.

De vorm is geïnspireerd op een middeleeuws voorbeeld, namelijk de sacristiekast in de Kathedraal van Noyon.

Kast Viollet-le-Duc

Cuypers schrijft in 1858 in het tijdschrift "De Dietsche Warande” over het belang van de architect en diens leiding over de samenwerkende ambachten om een gebouw tot stand te brengen. In de voorstellingen van de kast wordt dit uitgangspunt weerspiegeld. Op de bovenste rij deuren zijn de vrije kunsten afgebeeld: sterrenkunde, meetkunde, grammatica, logica, poëzie en muziek. De onderste deuren verbeelden de gebonden kunsten: beeldhouwen in steen, metselen, schilderen op glas, steenhouwen en schilderen op paneel.

Van de voorstelling ‘poëzie’ en ‘muziek’ zijn de door Pierre Cuypers gemaakte ontwerpen bewaard gebleven in de Cuypershuis-collectie. Ze zijn naast de archiefkast te bewonderen in de vaste presentatie.

De kast werd ontworpen door Pierre Cuypers rond 1893 voor Kasteel De Haar en werd uitgevoerd door zijn kunstwerkplaatsen. Het ijzeren hang- en sluitwerk werd ook in Roermond gemaakt. Het schilderwerk werd uitgevoerd door Joseph Lücker.

Bij de collectie glasnegatieven die in 2020 werden geschonken door de familie Cuypers, zit een mooie opname van Pierre Cuypers waar hij zo te zien met trots is gefotografeerd vóór de archiefkast. De foto is genomen in de Cuyperszaal van het tegenwoordige Cuypershuis, omstreeks 1910.

Lees meer over dit topstuk in onze online collectie.